Türk Kahvesi Hakkında Bilinmeyenler
Türk kahvesi denince akla, ocakta tıkır tıkır kaynayan cezve, mis gibi taze kavrulmuş kahve çekirdeği kokusu, kimine göre şekerli, kimine göre sade, dostlarla yapılan hasbihallerde sohbet konusu olan, acı tadına rağmen insanlara tatlı anlar yaşatan sıcacık ve geleneksel içecek gelir. Peki, bu içecek hakkında, neler biliyoruz? Türk kahvesi hakkında bilinmeyenler nelerdir? Soruların cevaplarına geçmeden önce, bu kahvenin günümüze nasıl ve nereden geldiği ile başlayalım.
1- Türk Kahvesi Nasıl Keşfedildi?
Çıkış tarihinin 14. Yüzyıl olduğu bilinmekte ve keşfedilme yeri, Güney Habeşistan’daki Kaffa Yöresi. Zamanın Yemen valisi olan Özdemir Paşa, denediği ve çok beğendiği bu içeceği İstanbul’a getiriyor ve zaman içerisinde, pişirme yönteminde de değişiklikler oluyor. İlk zamanlar meyvenin kaynatılması ile hazırlanan kahve, daha sonraları çekirdeklerin kavrulması ile hazırlanmaya başlıyor.
Bu arada, Tahtakale’de açılan ilk kahvehanenin ardından, İstanbul’un her yerinde kahvehaneler açılmaya başlıyor ve insanlar bu içeceği sohbetlerine dahil ediyorlar. Böylece Türk kahvesi, yavaş yavaş dünyaya yayılmaya başlıyor. Avrupalı insanlar,kahve ile Türkler sayesinde tanışıyorlar ve pişirme yöntemine de tamamen bağlı kalıyorlar. Dünyada telvesi ile sunumu yapılan başka bir kahve çeşidi de bulunmuyor. Ayrıca, süzmeye gerek olmadan yapılması, pratiklik açısından tercih nedeni olmasını sağlıyor ve bu durum, Türk kahvesini oldukça da sağlıklı kılıyor ve dünyada, geleceği görmek için telvesi kullanılan başka herhangi bir kahve çeşidi de bulunmuyor. Üstelik telvenin oluşturduğu şekilleri okumayı ve yorumlamayı iyi bilenlerin gerçekten bir şeyleri biliyor olması, duruma yabancı insanları çok şaşırtıyor.
Zaman içerisinde, Osmanlı’da oldukça yaygınlaşan kahve, kahvehanelerden evlere geliyor ve günümüze kadar uzanan pek çok geleneğin temelleri atılıyor. Örneğin; o dönemlerde kahvenin yanında ikram edilen su, gelen misafirin aç olup olmadığını anlamak için kullanılıyordu. Misafir önce suyu içerse aç oluğu anlaşılıyor ve hemen sofra kuruluyordu. Misafir suya dokunmayıp hemen kahveyi içerse aç olmadığı anlaşılıyordu.
Kız isteme merasimleri de o dönem daha farklıydı. Aslında bakıldığında bu gelenek günümüze biraz yanlış aktarılmış. Çünkü kız isteme merasimi sırasında kahve ikram edilmeye başlandığı ilk zamanlarda, gelin olacak kız damadı beğendiğini anlatmak için onun kahvesini bol şekerli ve köpüklü yapardı ama damadı beğenmediyse, bunu anlatmak için kahvenin içine tuz koyardı. Ayrıca, bizim özellikle pazar günleri sofraları donatıp uzun sohbetler etmek için özenerek hazırladığımız sabah öğünümüz kahvaltı, kelime anlamı olarak o dönemlerde, “kahveden önce yenen atıştırmalıklar” anlamında kullanılırdı.
2- Türk Kahvesinin Faydaları
Türk kahvesinin faydaları saymakla bitmez. Dibinde kalan telvesinden maske yapabilir, cildinizin herhangi bir yerinde gözeneklerden kaynaklı portakal kabuğu görünümü varsa, telveyi masaj yaparak yedirerek üzerine streç film sararak bu görünümden birkaç seansta kurtulabilirsiniz. Ayrıca, 1 kaşık öğütülmüş Türk kahvesi çekirdeğinin üzerine limon sıkmak mide bulantınızı geçireceği gibi, kolesterol ya da kalp damar problemlerinizi, günde 2 fincan kahve içerek lezzetli bir yolla kontrol altında tutabilirsiniz. İçeriğindeki kafein sayesinde, sizi zinde tutar ve odaklanmanızı artırır. Dikkat dağınıklığı yaşamanızı önler ve diyet yapanlar için iyi bir ara öğün seçeneğidir.
3- Türk Kahvesi Nasıl Yapılır?
En güzel Türk kahvesi bakır cezvede, mangal ateşinde pişer. Sıcak kum üzerinde pişirenler ya da pişirmek için sobayı tercih edenler de vardır elbette ama günümüzde, ocaklar ve metal cezveler hatta pratiklik açısından kahve makineleri tercih ediliyor. Pişirme yöntemine bağlı olarak lezzetinde ciddi farklılıklar olsa da genel olarak Türk kahvesi yapımı standart ölçülüdür. Tek kişilik Türk kahvesi tarifi için;
Sade kahve: 2 çay kaşığı Türk kahvesi ve 1 fincan su cezveye alınarak kısık ateşte kahve köpürene kadar yavaşça ve ara ara karıştırılarak pişirilir.
Orta şekerli: 2 çay kaşığı Türk kahvesi, 1 çay kaşığı şeker ve 1 fincan su cezveye alınarak kısık ateşte, kahve köpürene kadar yavaş yavaş pişirilir.
Şekerli: 2 çay kaşığı Türk kahvesi, 2 çay kaşığı şeker ve 1 fincan su, cezveye alınarak kısık ateşte kahve köpürene kadar yavaş yavaş pişirilir.
Kahvenin köpüklü olmasını sağlayan şekeridir. Sade kahvelerde köpüklü olur ama köpüğü daha çabuk dağılır. Ayrıca, kısık ateşte pişirmek kahvenin daha iyi pişmesini sağlar. Ocağın altı açık halde pişirirseniz, kahve tam pişmeden su kaynayacağından kahvenizin tadı istediğiniz gibi olmayabilir.
4-Türk Kahvesini Tüketmenin İlginç Yolları
Türk kahvesini damla sakızı, gül ya da başka aromalarla deneyebilirsiniz. Yanında lokumla, kurabiye ya da sadece suyla da tüketebilirsiniz. Türk kahvesi çok yönlü tüketilebilen bir içecektir. Farklı şekillerde tüketmek, kahveye farklı aromalar vererek denemek isteyenler için birkaç önerimiz var. Mesela, içerisine Hindistan cevizi yağı ekleyebilirisiniz. Hindistan cevizi yağı, tok tutucu bir özelliğe sahip olduğu için, özellikle diyet yapanlar, ara öğün olarak 1 fincan kahvenin içerisine 1 tatlı kaşığı kadar Hindistan cevizi yapı ekleyerek tüketebilirler. Ama dikkat edin, Hindistan cevizi yağı %90 doymuş yağ içerdiğinden dolayı günde 1-2 tatlı kaşığından fazla tüketilmemelidir.
Kahve içerisinde farklı baharatlar denemek isteyenler için ise, tarçın, muskat ve kakule önerebiliriz. Tarçını kabuk olarak kullanmanız daha iyi olacaktır bu sayede sadece aromasını kahveye geçirmiş olursunuz. Muskatın ise rendesini kaynayan kahvenin içine 1 çay kaşığı atarak kahveyi bu şekilde pişirip tüketebilirsiniz. Kakuleyi de yine aynı şekilde kaynayan kahvenin içine birkaç tane ilave ederek aromasını kahveye geçirebilirsiniz. Özellikle sert içimli kahve sevenlerin denemesini tavsiye ediyoruz. Kahveyi günde 2-3 fincandan fazla tüketmemeye dikkat edin. İçeriğinde bulunan kafein sebebiyle kalp çarpıntısı gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. Unutmayın, her şeyin fazlası zararlıdır.